Duke përdorur këtë faqe, ju pranoni politikat e privatësisë
Accept
Geek RoomGeek RoomGeek Room
  • Home
  • Tech
    TechShfaq me shume
    Cortical Labs shndërron neuronet në procesorë të programueshëm
    19 Tetor, 2025
    Reebok futet në tregun e pajisjeve teknologjike me Reebok Smart Ring
    19 Tetor, 2025
    Meta po shton kontrolle të reja prindërore që limitojnë përdorimin e AI nga adoleshentët
    19 Tetor, 2025
    Rritja e çmimeve nga TSMC detyron Qualcomm dhe MediaTek të diskutojnë me Samsung për prodhimin e çipave
    19 Tetor, 2025
    Një nga fondet më të rëndësishme botërore në fushën e cybersecurity dhe AI vjen në Shqipëri, me fokus mbi potencialin inovativ të rajonit 
    16 Tetor, 2025
  • Mobile
    MobileShfaq me shume
    Prezantimi i serisë së re të smartphone-ve S26 nga Samsung mund të shtyhet për në mars
    19 Tetor, 2025
    Përdoruesit e iPhone 17 Pro dhe Pro Max po raportojnë se pajisja e tyre “ka ndërruar ngjyrë”
    19 Tetor, 2025
    Honor prezanton konceptin e ri “Robot Phone” me një krah robotik që mban kamerën
    19 Tetor, 2025
    Vivo prezanton serinë më të re të smartphone-ve X300
    16 Tetor, 2025
    Motorola sfidon Apple dhe Samsung me smartphone-in e ri super të hollë Edge 70
    15 Tetor, 2025
  • Apps
    AppsShfaq me shume
    Familjet italiane padisin Instagram, Facebook dhe TikTok mbi sigurinë e fëmijëve
    9 Tetor, 2025
    WhatsApp mundëson përkthimin e mesazheve në 21 gjuhë të ndryshme
    9 Tetor, 2025
    Videoja ku drejtuesi i Instagram premton se “nuk po ju përgjojmë” shkakton polemika
    4 Tetor, 2025
    Snapchat kufizon hapësirën ruajtëse në cloud, prezanton planet e reja të abonimit për më tepër hapësirë
    30 Shtator, 2025
    Trump tregon se SHBA po arrijnë marrëveshjen me TikTok, kompania kineze do të sigurojë 1 nga 7 vende në bordin drejtues
    23 Shtator, 2025
  • Science
    ScienceShfaq me shume
    Studiuesit pretendojnë se kanë mundësuar komunikimin midis 2 personave të cilët po shikonin ëndrra
    19 Tetor, 2025
    Femrat kanë një risk gjenetik më të lartë për zhvillimin e depresionit
    13 Tetor, 2025
    SpotitEarly trajnon qentë dhe AI për të nuhatur format më të shpeshta të kancerit
    11 Tetor, 2025
    Çmimi Nobel në Mjekësi shkon për 3 shkencëtarët që bënë zbulime të rëndësishme rreth sistemit imunitar
    8 Tetor, 2025
    Çmimi Nobel në fizikë ndahet midis 3 personave për punën e tyre në mekanikën kuantike
    8 Tetor, 2025
  • Gaming
    GamingShfaq me shume
    Studimi zbulon se mosha mesatare e një “gamer” është 41 vjeç, ndërkohë që 41% e tyre janë femra
    11 Tetor, 2025
    Sony konfirmon se PS6 do të prezantohet brenda “disa vitesh”
    11 Tetor, 2025
    Zbulohet lista e lojërave të nominuara në Yugo Game Awards 2025, me SCUM, Blacksmith Master dhe The King si më të nominuarit
    7 Tetor, 2025
    Microsoft do të prezantojë një plan falas me reklama të Xbox Cloud Gaming
    5 Tetor, 2025
    Lojtari i Minecraft krijon një version funksional të ChatGPT brenda lojës
    1 Tetor, 2025
  • Cars
    CarsShfaq me shume
    Inxhinieri organizon “DDoS-in e parë në botë ndaj makinave autonome”, mbledh 50 makina në një rrugë pa krye
    16 Tetor, 2025
    Ja përse makinat elektrike preferohen më shumë nga meshkujt
    15 Tetor, 2025
    Ferrari do të prezantojë makinën e parë tërësisht elektrike të dizenjuar nga Jony Ive vitin e ardhshëm
    12 Tetor, 2025
    CEO i Xiaomi tregon se kompania “zbërtheu” çdo pjesë të 3 Tesla Model Y për t’i studiuar në detaje
    27 Shtator, 2025
    A shkaktojnë makinat elektrike të përziera dhe si mund të zgjidhet ky problem
    14 Shtator, 2025
  • Entertainment
    EntertainmentShfaq me shume
    Trendi i ri në TikTok po tmerron prindërit
    19 Tetor, 2025
    Zhvillohet për herë të parë në SHBA gara midis makinave fluturuese
    19 Tetor, 2025
    Studimi i ri zbulon se Hëna mund të ndikojë në gjumin tuaj
    19 Tetor, 2025
    Pallati i Sportit “Asllan Rusi” merr formën e një topi basketbolli 
    18 Tetor, 2025
    “Katastrofa e Carter” është ekuacioni matematikor që parashikon fundin e njerëzimit
    14 Tetor, 2025
Search
Duke lexuar: Ndotja e ajrit po ndikon në fillimin e pubertetit tek femrat në një moshë më të hershme
Njoftim Shfaq me shume
Font ResizerAa
Geek RoomGeek Room
Font ResizerAa
  • Tech
  • Mobile
  • Apps
  • Science
  • Gaming
  • Cars
  • Entertainment
Search
  • Home
  • Tech
  • Mobile
  • Entertainment
  • Apps
  • Gaming
  • Cars
  • Science
Geek Room > Science > Ndotja e ajrit po ndikon në fillimin e pubertetit tek femrat në një moshë më të hershme
Science

Ndotja e ajrit po ndikon në fillimin e pubertetit tek femrat në një moshë më të hershme

Last updated: 6 Qershor, 2024 10:45 am
Ndaj
4 Min lexim

Prej disa dekadash, shkencëtarët në mbarë botën janë bërë gjithnjë e më të shqetësuar nga fakti se vajzat po arrijnë pubertetin në një moshë shumë më të re në krahasim me gjeneratat e mëparshme. Vajzat në shumë shtete të ndryshme të botës mësohet se kanë filluar menstruacionet deri në katër vjet më herët në krahasim me vajzat që jetonin një shekull më parë.

Në maj, të dhënat e reja treguan se ndërsa vajzat e lindura midis viteve 1950 dhe 1969 zakonisht fillonin menstruacionet në moshën 12.5 vjeçare, mesatarja u ul në moshën 11.9 vjeçare për brezin e lindur në fillim të viteve 2000. E njëjta prirje është vërejtur edhe në mbarë botën.

“Ne po shohim gjithashtu se këto mosha gjithmonë e më të reja në pubertet janë edhe më të theksuara në grupet me status më të ulët socio-ekonomik dhe grupet e pakicave etnike,” thotë Audrey Gaskins, një profesore e asociuar në Universitetin Emory në Atlanta, SHBA. “Kjo ka implikime të rëndësishme për shëndetin afatgjatë.”

Studiuesit si Gaskins janë kryesisht të shqetësuar se fillimi i pubertetit më herët mund të shkaktojë një kaskadë ngjarjesh që kanë pasoja të shumta më vonë në moshën madhore. Të dhënat e reja sugjerojnë se jo vetëm që mund të shkurtojë dritaren e fertilitetit, veçanërisht nëse këto gra hyjnë më shpejt në menopauzë, por edhe të shkurtojë jetën e tyre. Puberteti i parakohshëm është shoqëruar në mënyrë të përsëritur me një rrezik më të lartë të sëmundjeve që variojnë nga kanceri i gjirit dhe ovarian, sindromat metabolike si obeziteti dhe diabeti i tipit 2 dhe sëmundjet kardiovaskulare.

Gaskins thotë se deri 10 deri në 20 vjet më parë, shkencëtarët supozonin se shkaku i vetëm i pubertetit të parakohshëm ishte obeziteti i fëmijërisë, me proteinat e prodhuara nga qelizat dhjamore të quajtura adipokine që luanin një rol në stimulimin e boshteve HPA dhe HPG. “Vetëm kohët e fundit njerëzit kanë thënë: “Oh, kjo nuk i shpjegon të gjitha, dhe duhet të ketë faktorë të tjerë të përfshirë,” thotë ajo.

Një numër studimesh në tre vitet e fundit kanë vënë në dukje një shkak tjetër, më befasues – ndotjen e ajrit. Pjesa më e madhe e këtij studimi është bërë nga shkencëtarët në Korenë e Jugut, me Seul, Busan dhe Incheon që renditen në mesin e 100 qyteteve më të ndotura në botë sipas indeksit IQAir.

Një përmbledhje e publikuar së fundmi nga Universiteti Ewha Womens në Seul identifikoi një marrëdhënie të përsëritur midis ekspozimit ndaj ndotësve të ndryshëm dhe fillimit të hershëm të pubertetit. Disa nga fajtorët kryesorë duket se janë gazrat toksikë si dioksidi i squfurit, dioksidi i azotit, monoksidi i karbonit.

Në vitin 2022, një studim nga shkencëtarët në Poloni, një vend i njohur për cilësinë e dobët të ajrit për shkak të përhapjes së fabrikave me djegie qymyrguri, ekzaminoi të dhënat nga 1257 gra dhe gjeti një lidhje midis ekspozimit më të madh ndaj gazeve të azotit dhe menstruacioneve që ndodhin para moshës 11 vjeçare. Studimet duke përdorur përzierjet e grimcave të gjetura në mostrat e ajrit të brendshëm, kanë treguar se kimikatet e përfshira në këto grimca të imëta janë të afta të ndërveprojnë me receptorët për hormonet e ndryshme të përfshira në zhvillim – veçanërisht androgjenin dhe estrogjenin. Kjo potencialisht mund të shkaktojë një reaksion zinxhir që çon në fillimin e pubertetit.

Share This Article
Facebook Whatsapp Whatsapp Kopjo link
E mëparshme Oppo konfirmon se seria Reno 12 do të prezantohet në fund të këtij muaji, ndërkohë që Find X do të vijë në tregun global
Tjetra TikTok konfirmon praninë e një sulmi kibernetik kundrejt përdoruesve më të ndjekur në platformë

Rrjete sociale

27.5kFollowersFollow
2.8kNdjekesSubscribe
75.3kFollowersFollow
Happy App
airhelp airhelp
Allweb
banner

Lajmet e fundit

Trendi i ri në TikTok po tmerron prindërit
Entertainment
19 Tetor, 2025
Zhvillohet për herë të parë në SHBA gara midis makinave fluturuese
Entertainment
19 Tetor, 2025
Prezantimi i serisë së re të smartphone-ve S26 nga Samsung mund të shtyhet për në mars
Mobile
19 Tetor, 2025
Cortical Labs shndërron neuronet në procesorë të programueshëm
Tech
19 Tetor, 2025

Artikuj të ngjashëm

Science

Studiuesit zhvillojnë teknologjinë e re që gjeneron energji nga valët elektromagnetike

5 Gusht, 2024
Science

Shkencëtarët kinezë kurojnë për herë të parë një pacient me diabet të tipit 2

29 Maj, 2024
Science

Shkencëtarët po hartojnë një plan për të ftohur planetin duke bllokuar rrezet e diellit

4 Shkurt, 2024
Science

Sa mendoni se ishte jetëgjatësia e një dinosauri?

2 Dhjetor, 2023

Rreth nesh

Themeluar në vitin 2018, Geek Room i dedikohet teknologjisë dhe të apasionuarve pas saj përmes informacioneve në kohë reale dhe videove rreth risive më të reja. Me mbi 100 mijë ndjekës në rrjete sociale, mbi 1500 artikuj të publikuar në vit, mbi 360 video të prodhuara në vit dhe mbi 10 evente ndërkomëbetare të ndjekura në vit, Geek Room përfaqëson sot median lider në Shqipëri në fushën e teknologjisë. Lidhu me stafin tonë përmes emailit në: info@geekroom.al
Për mundësi bashkëpunimi, na shkruani në: marketing@geekroom.al

Editorial Staff:

Brenton Bënja (Editor in chief)
Bekim Haveriku
Xhonald Mamo
Franci Brahollari

Na gjeni:

© 2025 Geek Room te gjitha te drejtat e rezervuara. Developed by MIMS
adbanner
Welcome Back!

Sign in to your account

Username or Email Address
Password

Lost your password?