Rusia dhe Kina kanë nënshkruar një marrëveshje për ndërtimin e një centrali bërthamor në Hënë, që do të furnizojë me energji Stacionin Ndërkombëtar të Kërkimeve Hënore (ILRS), një projekt i përbashkët mes dy vendeve.
Centrali, i cili pritet të përfundojë deri në vitin 2036, do të mundësojë funksionim pa prani njerëzore, për të mundësuar energjinë e nevojshme për jetesën e astronautëve në Hënë. Ndërtimi pritet të realizohet në mënyrë autonome, pa praninë e njeriut, megjithëse detajet teknike ende nuk janë zbuluar. Sipas shefit të Roscosmos, Yury Borisov, teknologjitë e nevojshme “janë gati pothuajse plotësisht“.
ILRS do të ndërtohet në polin jugor të Hënës dhe do të përdoret për kërkime të avancuara hapësinore dhe testimin e teknologjive për qëndrueshmëri afatgjatë në sipërfaqen hënore. Që nga prezantimi i planit në vitin 2021, projekti ka tërhequr pjesëmarrjen e 17 vendeve, përfshirë Egjiptin, Venezuelën, Tajlandën, Pakistanin dhe Afrikën e Jugut. Misioni kinez Chang’e-8 në vitin 2028 do të shërbejë si hapi i parë në ndërtimin e bazës, dhe do të përfshijë uljen e parë të një astronauti kinez në Hënë.
Nga viti 2030 deri në 2035, Kina dhe Rusia planifikojnë të dërgojnë pjesët përbërëse të stacionit me pesë raketa super të fuqishme. Pas vendosjes së strukturës bazë, Kina do të vazhdojë me zgjerimin e saj, duke e lidhur me një stacion në orbitën hënore dhe me pika në ekuatorin dhe anën e largët të Hënës. Ky model do të shërbejë si bazë për misione të ardhshme drejt Marsit dhe pritet të përfundojë deri në vitin 2050.
Stacioni i zgjeruar do të furnizohet me energji diellore, radioizotopike dhe bërthamore. Do të përfshijë gjithashtu rrjete të avancuara komunikimi dhe mjete hënore, përfshirë automjete pa ekuipazh dhe me ekuipazh. Kjo nismë është dëshmi e ambicieve gjithnjë në rritje të Kinës në fushën e hapësirës, pas suksesit të misioneve të saj hënore dhe në Mars që nga viti 2013.
