Vetëm qytetarët e 3 shteteve në Evropë thithin ajër mjaftueshëm të pastër, ja ku renditet Shqipëria

Shkencëtarët thonë se ndotja e ajrit është një ‘katastrofë globale shëndetësore’. Vetëm shtatë shtete në botë arritën nivele të sigurta të ndotjes së ajrit në vitin 2023, zbulon një raport i ri nga kompania zvicerane e teknologjisë së cilësisë së ajrit IQAir.

Raporti Botëror i Cilësisë së Ajrit, i publikuar këtë javë, bazohet në të dhëna nga më shumë se 30,000 stacione monitorimi në 134 vende, territore dhe rajone. Nga këto, 124 u zbuluan se tejkalojnë nivelet e sigurta të PM2.5 (grimcave të imta), sipas udhëzimeve të Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH). Këto grimca mikroskopike, me diametër më të vogël se 2,5 mikron, mund të futen thellë në mushkëri dhe madje të arrijnë në qarkullimin e gjakut. Ato janë lidhur me sëmundjet e zemrës dhe mushkërive, presionin e lartë të gjakut, rritjen e rrezikut të astmës, depresionin dhe ankthin dhe vdekjen e parakohshme.

Shtatë vendet që përmbushën udhëzimet e sigurta prej pesë mikrogramë për metër kub ajër (µg/m3) ose më pak ishin Australia, Estonia, Finlanda, Grenada, Islanda, Mauritiania dhe Zelanda e Re. Porto Riko, Bermuda dhe Polinezia Franceze gjithashtu ishin brenda niveleve të sigurta. Në Evropë, Islanda kishte ajrin më të pastër, me 4µg/m³, e ndjekur nga Estonia me 4,7µg/m³ dhe Finlanda me 4,9µg/m³.

Po Shqipëria dhe shtete e tjera të Ballkanit në çfarë vendi renditen në listën e shteteve evropiane më të ndotura?

Studimi tregon se situata në Ballkanin Perëndimor nuk është shumë e mirë. Shteti me ajrin më të ndotur sipas studimit është Bosnja dhe Hercegovina (27.5 µg/m³), e ndjekur nga Maqedonia e Veriut në vendin e 2-të, Mali i Zi në të tretin dhe Serbia në të katërtin. Shqipëria (16.7 µg/m3) në këtë listë përshkruhet si shteti i 7-të më i ndotur, ndërkohë që Kosova (12.1 µg/m³) renditet në vendin e 17. Në shkallë globale, Shqipëria renditet si shteti i 60 më i ndotur, Kosova në të 85.

Në një renditje globale të kryeqyteteve më të ndotura, mund të shikojmë se Tirana renditet në vendin e 51 me një nivel grimcash 16.7 µg/m³, ndërsa Prishtina në vendin e 60 me 15.2 µg/m³.