Në fushën e studimeve në zhvillim e sipër të kërkimit rreth fenomenit të plakjes, një studim i ri ka paraqitur një teori të re bindëse, duke sugjeruar se rivendosja e informacionit gjenetik të pranishëm gjatë viteve të rinisë nëpërmjet riprogramimit gjenetik mund të ndryshojë vërtet procesin e plakjes.
Gjatë dekadave të fundit, kërkimet mbi plakjen kanë bërë përparime të rëndësishme, duke identifikuar dymbëdhjetë shenja dalluese të plakjes, duke filluar nga funksioni i reduktuar mitokondrial deri te shkurtimi i telomereve, që kontribuojnë në procesin biologjik të plakjes.
Me kalimin e kohës, ky informacion mund të humbasë ose dëmtohet, duke çuar në plakje dhe sëmundje të lidhura me moshën. Duke u frymëzuar nga Teoria e Informacionit e Claude Shannon, e zhvilluar fillimisht për të parandaluar humbjen e informacionit në komunikim, Teoria e Informacionit të Plakjes (ITOA) parashtron se plakja mund t’i atribuohet humbjes së informacionit gjenetik dhe sugjeron që ky proces mund të rikthehet në gjendjen e mëparshme.
Sipas ITOA, ruajtja e informacionit gjenetik rinor brenda çdo qelize mund të rivendosë shprehjen e gjeneve, duke u mundësuar qelizave të rifitojnë identitetin e tyre qelizor dhe, si rrjedhojë, të ndalojnë plakjen. Hulumtimet e fundit mbështesin këtë teori, duke treguar se plakja mund të mos jetë vetëm gjenetike, por edhe e nxitur nga ndryshimet gjenetike.
Studimet kanë treguar se qelizat e vjetra mund të riprogramohen për t’u rikthyer në gjendje më rinore, duke theksuar natyrën e kthyeshme të plakjes. Çelësi për këtë ndryshim është shprehja e faktorëve Yamanaka, të cilët mund të riprogramojnë qelizat somatike në qeliza staminale pluripotente të induktuara (iPSC), duke rivendosur në mënyrë efektive moshën e tyre gjenetike dhe duke i rinovuar ato.
Kjo plasticitet ofron një rrugë premtuese për të rikthyer humbjen e informacionit të lidhur me moshën. Megjithatë, arritja e përtëritjes së gjerë paraqet sfida, të tilla si shpërndarja e faktorëve të riprogramimit në inde, të cilat kërkimet aktuale synojnë t’i adresojnë përmes zhvillimit të metodave më efektive. Teoria ITOA nënvizon potencialin për riprogramimin gjenetik in vivo për të kthyer shenjat dalluese të plakjes, duke theksuar nevojën për studime të mëtejshme për të përmirësuar këto qasje.
Ndërsa fusha e kërkimit mbi plakjen vazhdon të përparojë, mundësia e shfrytëzimit të riprogramimit gjenetik për të rikthyer vitalitetin rinor dhe për të zgjatur jetëgjatësinë e shëndetin e njeriut bëhet gjithnjë e më e besueshme, duke shënuar një kufi të ri në kërkimin për të kuptuar dhe për të ndryshuar potencialisht procesin e plakjes.
