Raporti The IT Landscape: The Future of IT nga Emerging Europe sapo shfaqi disa të dhëna shumë interesante rreth zhvillimit të sektorëve IT në 23 shtete të Evropës Qendrore dhe Lindore.
Ky raport vendosi në vend të parë Poloninë si vendi më kompetitiv në sektorin IT nga të gjithë vendet e marra në studim. Hungaria dhe Serbia duket se janë vendet që prodhojnë shumë talente, ndërsa klima e biznesit është më e mirë në Estoni, Lituani ,Çeki dhe Slloveni. Vendet e fundit në tabelë zihen nga Bosnja dhe Hercegovina, Maqedonia e Veriut dhe Moldavia.
Po Shqipëria në ç’nivel gjendet?
Është e vërtetë që Shqipëria nuk gjendet shumë lart në renditje, por një fakt interesant është se vendi jonë ka numrin më të madh të studentëve të diplomuar në IT për frymë- 81 në 100,000 njerëz në 2018- dhe pritet që kjo shifër të jetë në rritje. Gjithashtu Shqipëria ofron një pagesë shumë kompetitive në këtë sektor ku mesatarja është 651 euro.
Mëposhtë gjeni të përkthyer nga Geek Room, përshkrimin për situatën në Shqipëri. Geek Room disponon raportin e plotë për të gjithë rajonin të cilin ju mund ta shihni këtu.
—-
Shqipëria është një vend me potencial të madh për rritje në industrinë e TIK. Megjithëse ka një popullsi relativisht të vogël, Shqipëria ka një diasporë të madhe, duke u ofruar njerëzve të saj akses në përfitimet e vendeve më të zhvilluara. Me një moshë mesatare një dekadë të plotë më të ulët se Bashkimi Evropian dhe nivele relativisht të larta të regjistrimit në universitete, Shqipëria ka kapitalin njerëzor për të zhvilluar industrinë e saj të TIK. Politikat miqësore ndaj biznesit të zbatuara që nga rënia e komunizmit kanë lejuar që ambienti i biznesit të përmirësohet dhe sektori i TIK-ut ka përfaqësuar një burim kryesor të të ardhurave të huaja për ekonominë shqiptare. Me paga mesatare dhe kosto më të ulët jetese sesa mesatarja evropiane, Shqipëria është bërë një vend tërheqës për burime të jashtme. Aktualisht janë 3,089 ndërmarrje aktive që operojnë në sektorin e TIK në Shqipëri, nga të cilat 752 u regjistruan në vitin 2019. 488 operojnë në telekomunikacion, 1,371 në programim dhe këshillim kompjuterik dhe 539 në shërbimin e informacionit. Numri i ndërmarrjeve të huaja aktive në vitin 2019 arriti në 279. Startup-i më i suksesshëm dhe më i njohur shqiptar është motori i kërkimit në gjuhën shqipe Gjirafa – një softuer veçanërisht i nevojshëm për shkak të unikalitetit të gjuhës shqipe. Startup-e të tjera të suksesshme përfshijnë shërbimin e shpërndarjes së ushqimit Baboon dhe mjetin e industrisë së shërbimit SoftMogul.
Qeveria ka njohur potencialin e industrisë së TIK dhe në iniciativën e saj Agjenda Dixhitale për Shqipërinë 2015-2020, ajo identifikoi zhvillimin e sektorit si një përparësi kryesore. Tani, kompanitë e TIK gëzojnë normat më të ulëta të taksave të korporatave nga të gjitha bizneset në vend. Dy programe për akselerimi, Protik dhe Oficina operojnë në vend, me të parët të përfshirë gjithashtu në mësimin e kodimit të fëmijëve. Sidoqoftë, të dy raportojnë vështirësi për financim. Programet dhe institucionet e tjera si Garazh dhe Yunus Social Business ndajnë njohuri, ekspertizë dhe burime për bizneset e ardhshme të TIK.
Statistikat tregojnë një përmirësim të përgjithshëm në shumicën e treguesve për industrinë e TIK-ut në Shqipëri. Megjithëse eksportet e shërbimeve të TIK ranë, eksportet e shërbimeve kompjuterike u rritën nga 5.5 milion euro në 2016 në mbi 47 milion euro në 2019. Vetëm 18,000 njerëz janë të punësuar në sektorin e TIK, që përfaqëson 1.43 përqind të numrit të përgjithshëm të njerëzve të punësuar në ekonomi, një nga më të ultat në rajon.
Pagat megjithatë janë rritur në mënyrë të vazhdueshme. Pavarësisht kësaj, Shqipëria vuan nga ikja e madhe e trurit dhe shkalla e depërtimit të saj në internet, me pak më pak se 70 përqind, është më e ulët se mesatarja e Evropës. Këto gjithsesi janë çështje relativisht të vogla dhe Shqipëria ka krijuar padyshim një themel të fortë për industrinë e TIK-ut që të vazhdojë të zhvillohet. Në Indeksin e Konkurrencës së IT-së, Shqipëria renditet e 17-ta midis 23 vendeve të Evropës në zhvillim. Ka 638 specialistë të TIK-ut për 100,000 njerëz, që përbën rreth 70 për qind të mesatares së Ballkanit Perëndimor dhe rreth 60 për qind të mesatares së Evropës në zhvillim. Rezultatet e vendit janë relativisht të ulëta në Olimpiadën Ndërkombëtare të Matematikës (e 77-ta në vitin 2020). Për një notë pozitive, vendi është në një rrugë drejt prodhimit të më shumë specialistëve të IT në të ardhmen – vetëm Serbia ka një numër më të lartë të studentëve të IT për frymë sesa Shqipëria në të gjithë Ballkanin Perëndimor. Shqipëria ka numrin më të lartë të të diplomuarve në IT për 100,000 (81) në të gjithë rajonin e Evropës në zhvillim.
