Nëse jeni rritur në një familje të krishterë ose keni mësuar diçka rreth kristianizmit, do ta dini se më 25 dhjetor të krishterët festojnë lindjen e Jezu Krishtit. Ju gjithashtu do të dini se sistemi ynë kalendar ndan vitet në dy epoka – para Krishtit dhe pas Krishtit. Por vitet ndryshojnë më 1 janar, në vend të 25 dhjetorit, atëherë si mund të shpjegohet?
Së pari, nuk është plotësisht e qartë se kur lindi Jezusi. Data nuk përmendet në asnjë nga Ungjijtë dhe tregimet bien ndesh me njëra-tjetrën. Ungjijtë e Mateut dhe Lukës, të shkruar një gjeneratë pas lindjes së Jezusit, bien ndesh në aspektin gjeografik dhe kohor. Ungjilli i Mateut sugjeron se lindja e tij ndodhi gjatë mbretërimit të mbretit Herod, ndërsa në versionin e ngjarjeve të Lukës, Jezusi lindi pasi Herodi kishte vdekur dhe djali i tij Arkelaus ishte rrëzuar, gjatë mbretërimit të Quirinius (Cyrenius).
Asnjë prej këtyre versioneve të ngjarjeve nuk përputhet me kthesën nga para Krishtit në pas Krishtit. Herodi vdiq rreth vitit 4 p.e.s. në mars ose prill, disa vjet përpara datës që ne caktojmë tani për lindjen e Jezusit. Ndërkohë, regjistrimi në të cilin po udhëtonin Maria dhe Jozefi (sipas Lukës, regjistrimi i Kuirinit) u zhvillua në vitin 6 të e.s. Në pjesën më të madhe, historianët e vendosin lindjen e Jezusit rreth viteve 6-4 pes, duke favorizuar lidhjen me mbretin Herod. Kjo do të përshtatej mirë me sugjerimin se ylli që ndoqën njerëzit e mençur/tre mbretër mund të ishte një kometë që u shfaq në vitin 5 p.e.s.
Përse i festojmë Krishtlindjet më 25 dhjetor, edhe kjo është pak e turbullt. Data filloi të festohej në shekullin e dytë të erës sonë, por u deshën disa shekuj për t’u çimentuar në kalendarin e krishterë. Ka pasur sugjerime se festivali është vendosur në këtë datë të fund dhjetorit në mënyrë që të përkojë me festat pagane rreth solsticit, por as kjo nuk është e qartë.
Sipas një ideje, e njohur si “teoria e llogaritjes“, data e lindjes së Jezusit ishte e panjohur dhe në vend të kësaj ishte e lidhur me datën e vdekjes së tij. “Në traditën hebraike, data e ngjizjes së [një] personi të shenjtë përkon me datën e vdekjes. Të krishterët e hershëm besonin se 25 marsi ishte kur Jezusi u kryqëzua,” shpjegon Martinus Ariya Seta, pedagog në Universitas Sanata Dharma, në një artikull për The Conversation . “Bazuar në këtë supozim teologjik, llogaritja tregon se ngjizja e Jezusit ndodhi gjithashtu më 25 mars. Kjo do të thotë, Jezusi lindi saktësisht nëntë muaj më vonë, ose më 25 dhjetor.”
Për sa i përket arsyes se pse 25 dhjetori nuk konsiderohej dita e parë e vitit, mund ta lidhim këtë në faktin se 1 janari kishte qenë fillimi zyrtar i vitit të ri të paktën që nga viti 153 pes. Shekuj më parë, kishte qenë mars, por tani për pjesën më të madhe (arbitrarisht) jemi dakord që viti i ri fillon në janar në vende që përqendrojnë kalendarët e tyre rreth lindjes së Jezusit.
