Si fëmijë fare të vegjël gjithmonë surprizoheshim kur shihnim një avion të kalonte në qiell e bënim me gisht. Aq më e bukur rastësia kur në qiell të qartë avioni linte një vijë të bardhë nga pas. Sot, të rritur, e ngremë smartphonin për të kapur një super Stories romantike në Instagram.
Por a e ke pyetur ndonjëherë veten çfarë është ajo apo ato vija të bardha që ngelen për pak apo shumë kohë në qiell? Përgjigjen e ka Geek Room: avull. Termi anglisht është; condensation trails (gjurmë kondensimi) shkurt contrails. Dhe tamam ashtu siç e shpjegon edhe emërtimi ato ndodhin si rezultat i kondensimit të lëngjeve që motorrat e avionit lëshojnë, elemente si dioksid karboni, okside nitrogjeni, monokside karboni, metan, sulfat dhe ujë, shumë ujë.
Një avion i madh si Boeing 747 nxjerr sasi të mëdha uji në atmosferë deri në 2.74kg ujë në sekondë. Ngelja e gjurmëve varet në mënyrë direkte nga moti dhe temperatura e qiellit. Grimcat e ujit kur dalin nga motorri, ngrijnë dhe formojnë tre lloje contrails. Ato që qëndrojnë për pak kohë, ato që qëndrojnë për më gjatë dhe ato që e humbasin formën e tyre.
Nëse shqetësohesh për dëmin e tyre, përgjigja është brenda normave. Mënyra se si një motorr avioni projektohet kalon nëpër protokolle strikte, ndaj edhe sasitë e emetimit të ujit e këtyre substancave të tjera ka një normë fikse pasi çdo diferencë sado e vogël mund të rezultojë fatale, epo se pse je mijra km lart në qiell, po të la nafta nuk e hap dot krahun. Ndaj edhe operuesit e avionëve kujdesen që të kenë cilësinë më të mirë të karburantit por edhe regjistrimin e secilës rimbushje, pasi në rast se ndodh diçka e gabuar duhet analizuar gjithçka.
Sigurisht që këtë asgjë nga këto nuk do të të shërbejë për të bërë një foto Instagrami më të bukur por herën tjetër kur të kesh dalë me dikë dhe nuk di si të hapësh një bisedë ngri kokën lart e kërko për ndonjë contrail.
